<strong class="TemplateContentstyle__NewsAbstract-sc-1yh83mt-19 hfyxJF">พระราชพิธีฉัตรมงคล เป็นพระราชพิธีบำเพ็ญพระราชกุศลสมโภชพระมหาเศวตฉัตร เครื่องราชูปโภค ฉลองสิริราชสมบัติเนื่องในวันคล้ายวันบรมราชาภิเษกของพระมหากษัตริย์ในพระบรมราชวงศ์จักรี</strong> <div id="item-description" class="ContentRendererstyle__NewsContentContainer-sc-wainsr-0 dLNBCi"> <p><strong>วันฉัตรมงคล</strong><span>&nbsp;</span>ถูกกำหนดวันขึ้นตาม วันบรมราชาภิเษก พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งการพระราชพิธีนี้ขึ้นใน<span>&nbsp;</span><strong>วันที่ 4-6 พ.ค.2562</strong>&nbsp;</p> <blockquote>พระราชพิธีบรมราชาภิเษกอย่างเป็นทางการ จัดขึ้นในวันที่ 4 พ.ค.2562</blockquote> <p>ดังนั้นวันฉัตรมงคลในปัจจุบัน จึงตรงกับวันที่ 4 พ.ค.ของทุกปี ทั้งนี้ในปี พ.ศ. 2566 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้งดการพระราชพิธีดังกล่าว เนื่องจากพระองค์และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี จะเสด็จพระราชดำเนิน ทรงร่วมงานพระราชพิธีราชาภิเษกของสมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 3 แห่งสหราชอาณาจักร ในวันที่ 6 พ.ค.2566 นี้</p> <p>อ่านข่าวเพิ่ม :&nbsp;<a href="https://www.thaipbs.or.th/news/content/323393" target="_blank" rel="noopener">รอครม.เคาะเพิ่มวันหยุดพิเศษ 1 วัน 5 พ.ค.นี้</a></p> <h3>ประวัติ "วันฉัตรมงคล"</h3> <p>พระราชพิธีพระบรมราชาภิเษก มีมาตั้งแต่สมัยสุโขทัย โดยปรากฏหลักฐานในหลักศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงมหาราช แต่พระราชพิธีฉัตรมงคล เริ่มมีครั้งแรกในรัชสมัย<strong><span>&nbsp;</span>พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่4</strong><span>&nbsp;</span>ตามธรรมเนียมเดิม ในเดือน 6 (ตรงกับเดือน พ.ค.) เจ้าพนักงานทั้งฝ่ายหน้าและฝ่ายใน ที่มีหน้าที่รักษาเครื่องราชูปโภคและพระราชนิเวศน์ จะทำพิธีสมโภชเป็นการภายใน โดยฝ่ายในจะตั้งเครื่องสังเวย เครื่องประโคม และร้อยดอกไม้ประดับบูชา ส่วนฝ่ายหน้าจะจัดพิธีสวดมนต์เลี้ยงพระ</p> <p>รัชกาลที่ 4 ทรงประกอบพิธีบรมราชาภิเษก เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 15 พ.ค.2394 และโปรดเกล้าฯ ให้จัดการพระราชกุศลในวันคล้ายวันบรมราชาภิเษกและพระราชทานชื่อว่า<span>&nbsp;</span><strong>"ฉัตรมงคล"</strong></p> <div class="img-container"> <div class="tp"></div> <img src="https://news.thaipbs.or.th/media/TSNBg3wSBdng7ijMho1hK6n6vPHI0J99CHcO6SzVILp.jpg" class="img-responsive" alt="" style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" /></div> <p><strong>พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5</strong><span>&nbsp;</span>ทรงรับบรมราชาภิเษกเมื่อวันพุธที่ 11 พ.ย.2411 แต่ยังคงให้จัดพระราชพิธีฉัตรมงคลในเดือน 6 ตามแบบอย่างในรัชกาลที่ 4 ต่อมา ในปีต่อมาพระราชพิธีฉัตรมงคลถูกย้ายจากเดือน 6 มาทำในเดือน 12 และเรียกว่า<strong><span>&nbsp;</span>"การสมโภชพระมหาเศวตฉัตร"</strong><span>&nbsp;</span>มีการจัดพระราชพิธีรวม ๔ วัน</p> <div class="img-container"> <div class="tp"></div> <img src="https://news.thaipbs.or.th/media/TSNBg3wSBdng7ijMho1hK6n6vPHI0J7epQnBXZdmzbT.jpg" class="img-responsive" alt="" style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" /></div> <p>ในรัชสมัย<span>&nbsp;</span><strong>พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6<span>&nbsp;</span></strong>มีพระราชพิธีบรมราชาภิเษก 2 คราว คือ พระราชพิธีบรมราชาภิเษกและเฉลิมพระราชมณเฑียร วันที่ 11 พ.ย.2453 และพระราชพิธีบรมราชาภิเษกสมโภช วันที่ 28 พ.ย.2454</p> <div class="img-container"> <div class="tp"></div> <img src="https://news.thaipbs.or.th/media/TSNBg3wSBdng7ijMho1hK6n6vPHI0J8zT2pisGsiotz.jpg" class="img-responsive" alt="" style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" /></div> <p><strong>พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7</strong><span>&nbsp;</span>ทรงประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษกในวันที่ 25 ก.พ.2468</p> <div class="img-container"> <div class="tp"></div> <img src="https://news.thaipbs.or.th/media/TSNBg3wSBdng7ijMho1hK6n6vPHI0J5lJosBsfc4iJE.jpg" class="img-responsive" alt="" style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" /></div> <p>ต่อมาในรัชสมัย พ<strong>ระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร รัชกาลที่ 8</strong><span>&nbsp;</span>ไม่มีการจัดพระราชพิธีฉัตรมงคล เนื่องจากไม่มีการประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษก</p> <p>รัชสมัย<span>&nbsp;</span><strong>พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9</strong><span>&nbsp;</span>พระราชพิธีฉัตรมงคลจัดขึ้นทุกวันที่ 5 พ.ค. เพราะทรงประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษกเมื่อวันที่ 5 พ.ค.2493 และทางราชการถือเป็นวันหยุดตามประเพณีของไทย หลังจากพระองค์เสด็จสวรรคต รัฐบาลได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษายกเลิกวันที่ 5 พ.ค. เป็นวันฉัตรมงคล</p> <div class="img-container"> <div class="tp"></div> <img src="https://news.thaipbs.or.th/media/TSNBg3wSBdng7ijMho1hK6n6vPHI0J01CTMq5ZRU3RP.jpg" class="img-responsive" alt="" style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" /></div> <h3>พิธีบำเพ็ญพระราชกุศลสมโภชพระมหาเศวตฉัตร เครื่องราชูปโภค</h3> <p>ในพระราชพิธีฉัตรมงคล จะมีพิธีจัดสมโภชเครื่องราชกกุธภัณฑ์ในพระบรมมหาราชวัง โดยเจ้าพนักงานอัญเชิญเครื่องมงคลสิริเบญจราชกกุธภัณฑ์ ขึ้นประดิษฐานบนพระแท่นใต้พระนพปฎลมหาเศวตฉัตร จากนั้นพระราชครูหัวหน้าพราหมณ์อ่านประกาศพระราชพิธีฉัตรมงคล พระสงฆ์สวดพระพุทธมนต์เย็น สำหรับเครื่องสิริเบญจราชกกุธภัณฑ์ ได้แก่</p> <ul> <li><strong>พระมหาพิชัยมงกุฎ</strong><span>&nbsp;</span>สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 1 ทำด้วยทองคำหนัก 7.3 กิโลกรัม และได้ประดับเพชร<span>&nbsp;</span><strong>"พระมหาวิเชียรมณี"</strong><span>&nbsp;</span>ที่ยอดมงกุฎในสมัยรัชกาลที่ 4 ถือเป็นเครื่องหมายแห่งชัยชนะในการปราบดาภิเษกของพระมหากษัตริย์</li> <li><strong>พระแสงขรรค์ชัยศรี</strong><span>&nbsp;</span>หรืออาวุธที่มีลักษณะเป็นมีดยาวคล้ายดาบ มีคมทั้ง 2 ด้าน ตรงกลางทั้งด้านหน้าและด้านหลังเป็นสันนูนคล้ายคมหอก ถือเป็นสัญลักษณ์แห่งพระอาญาสิทธิ์ในการปกครองแผ่นดิน ในทางพุทธศาสนายังหมายถึงพระปัญญาที่แหลมคมอีกด้วย</li> <li><strong>ธารพระกร</strong><span>&nbsp;</span>ซึ่งทำจากไม้ชัยพฤกษ์อันเป็นมงคล สื่อความหมายถึงชัยชนะ</li> <li><strong>วาลวิชนี</strong><span>&nbsp;</span>หมายถึงพัดใบตาลปิดทองและแส้ขนจามรี ซึ่งเป็นเครื่องราชกกุธภัณฑ์ตามคติอินเดีย</li> <li><strong>ฉลองพระบาทเชิงงอน</strong><span>&nbsp;</span>หรือรองเท้าที่พระมหาราชครูพราหมณ์จะเป็นผู้สวมถวายทีละข้าง ซึ่งแสดงถึงพระบรมเดชานุภาพที่แผ่ไปทุกแห่งหนที่ได้เสด็จพระราชดำเนินไปถึง</li> </ul> <p>ที่มา : สำนักพระราชวัง, สำนักงานราชบัณฑิตยสภา</p> </div>